بیش از یک سال از آغاز حمله حماس به اسرائیل، که آتش جنگ میان تل‌آویو و حماس را برافروخت و به درگیری حزب‌الله و اسرائیل منجر شد، می‌گذرد، با این حال امیدها برای برقراری صلح در منطقه همچنان ضعیف است. براساس نظرسنجی‌هایی که موسسه گالوپ در ژوئیه و اوت سال جاری انجام داد، تعداد بسیار اندکی از مردم اسرائيل، کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی معتقدند که درگیری طولانی‌مدت اسرائیل و فلسطین سرانجام به ساحل صلح خواهد رسید، اما دو سوم شهروندان اسرائيل (۶۶ درصد) و ۶۸ درصد ساکنان کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی بر این باورند که صلح پایدار هرگز برقرار نخواهد شد.

تصویر بدبینانه‌ای که نظرسنجی گالوپ ارائه کرده است واقعیت درگیری‌های لبنان را نیز بازتاب می‌دهد، به‌ویژه پس از سفر آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا، به لبنان و شروطی که او برای پذیرفتن آتش‌بس اسرائیل با خود به همراه داشت. اکثر ناظران گفتند شروط توافقی که اسرائیل پیشنهاد کرده است درواقع به معنای تسلیم شدن و تحمیل خواسته‌های اسرائيل به لبنان است و نمی‌توان آن‌ها را شروط برقرای صلح دانست. به گفته منابع متعدد دیپلماتیک، اسرائیل قبل از ورود هوکشتاین به لبنان به او اطلاع داده است که تل‌آویو برای پذیرش توافقی که خواسته‌ها و شروطش را برآورده نکند آماده نیست. گزارش‌ها حاکی از آن است که هوکشتاین و تیمش به مقام‌های لبنانی پیشنهادی را ارائه داده‌اند اما نتوانسته‌اند به فرمولی دست یابند که بر مبنای آن خواسته‌های تل‌آویو برای بیروت پذیرفتنی باشد.

البته پیشنهاد ارائه‌شده هوکشتاین چشم‌انداز آمریکا برای نسخه اصلاح‌شده قطعنامه شماره ۱۷۰۱ سازمان ملل متحد را ترسیم می‌کند، قطعنامه‌ای که در پایان جنگ ژوئیه ۲۰۰۶ تهیه شد و بر لزوم خودداری از هرگونه حضور مسلحانه در نزدیکی مرز لبنان و اسرائيل تاکید می‌کرد. این پیشنهاد همچنین خواستار افزایش شمار نیروهای حافظ صلح و نیروهای ارتش لبنان در منطقه و گسترش دامنه اختیارات سازمان ملل در جنوب لبنان تا چند کیلومتری شمال رودخانه لیتانی است. علاوه بر آن، در این پیشنهاد آمده است که باید نیروهای بین‌المللی مستقر در لبنان حق گشت‌زنی غافل‌گیرانه و بازرسی خانه‌ها، خودروها و محل‌های مشکوک به داشتن سلاح را داشته باشند، تیم‌های بازرسی آن‌ها در نقاط مختلف لبنان، ازجمله در فرودگاه‌های این کشور حضور داشته باشند و برج‌های مراقبت را در شمال و جنوب لبنان ایجاد کنند. بدتر از آن، اسرائیل تاکید دارد که هواپیماهای جنگی اسرائیل برای نظارت بر آنچه در قلمرو لبنان رخ می‌دهد، باید حق استفاده آزادانه از حریم هوایی لبنان را داشته باشند و نیروهای اسرائیلی بتوانند، برای حفظ امنیت اسرائیل، هرگونه عملیاتی را که ضروری می‌دانند در خاک لبنان انجام دهند.

براساس گزارش‌ها، نبیه بری، رئیس مجلس نمایندگان لبنان، در دیدار با هوکشتاین، هرگونه تغییر در قطعنامه ۱۷۰۱ را رد کرد و با اشاره به اینکه همه مردم لبنان در این مورد توافق دارند، گفت: هرگونه تلاش برای ایجاد تغییر در قطعنامه فرصت اجرای آن را از بین می‌برد. بری افزود: ایالات متحده باید به‌گونه‌ای به دنبال اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ باشد که اسرائیل به همه مفاد آن احترام بگذارد و آنچه فرستاده کاخ سفید ارائه کرده است برای هیچ کسی در لبنان پذیرفتنی نیست.

این در حالی است که حدود سه هفته پیش، نبیه بری با همکاری نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت، و ولید جنبلاط، رهبر دروزی‌ها، طرحی را برای نجات لبنان ارائه کرد که هدف آن آمادگی نهادهای دولتی برای حرکت سریع به سمت انتخاب رئیس‌جمهوری جدید لبنان و اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ بود تا زمینه آتش‌بسی پایدار که جامعه جهانی حامی آن باشد فراهم شود. اما این طرح زمانی در حاشیه قرار گرفت که هوکشتاین در دیدار با میقاتی گفت که اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ کافی نیست و برای برقراری آتش‌بش باید گام‌های بیشتری برداشت. البته اظهارات هوکشتاین نشان می‌دهد که به این زودی‌ها از آتش‌بس با حزب‌الله و پایان یافتن جنگ خبری نیست. هدف عمده اسرائیل ایجاد منطقه حائل و تخریب تمامی روستاهای جنوب لبنان است و تا زمانی که این هدف برآورده نشود اسرائیل آتش‌بس را نخواهد پذیرفت.

پس از ترور حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، و یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس، بسیاری از رهبران منطقه و جهان امیدوار بودند که این امر به تحولی منجر شود که راه را برای آزادی همه گروگان‌ها و زندانیان و برقراری آتش‌بس در لبنان و غزه هموار کند. در پی کشته شدن یحیی سنوار، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، و رهبران اروپایی بار دیگر بر لزوم برقراری آتش‌بس در نواز غره تاکید کردند. بایدن در دیداری که با رهبران اروپایی در آلمان داشت، گفت: مرگ یحیی سنوار، رهبر حماس، «لحظه‌ای برای اجرای عدالت» و «فرصتی برای جست‌وجوی مسیر صلح است». همچنین، کامالا هریس مرگ یحیی سنوار را فرصتی برای پایان دادن به جنگ در غزه و آماده شدن برای «فردای» پس از پایان جنگ در نوار غزه دانست. با این حال، ادامه عملیات نظامی اسرائيل و تخریب سامانمند زیرساخت‌ها در غزه و لبنان بیانگر واقعیتی دیگر است و برای برقراری آتش‌بس قریب‌الوقوع جایی باقی نمی‌گذارد.

بیش از یک سال از وقوع حمله ۷ اکتبر حماس، که شدیدترین و وسیع‌ترین درگیری اسرائيل و فلسطین را در چند دهه اخیر رقم زد، گذشت. این حمله فاجعه‌بار تحولات بسیاری به همراه داشت، اما نتوانست راه را برای نزدیک شدن به آرمان فلسطین هموار کند. مواضع عمومی در اسرائیل و جهان عرب در قبال صلح و راه‌حل دوکشوری هنوز هم بازتاب اختلافات بسیاری است و در افق تحولات کنونی هیچ نشانه‌ای از احتمال رفتن به سمت مذاکره و پایان دادن به منازعه از طریق گفت‌وگو وجود ندارد. به باور بسیاری از ناظران، فرصت ازسرگیری مذاکره و دستیابی به توافقی که صلح و آرامش را به منطقه بازگرداند بسیار دور است، حتی اگر بن‌بست کنونی به‌زودی شکسته شود.